Yüzbaşının Kızı - Aleksandr Puşkin

Rus Klasiklerini fırsat buldukça okuyorum, bu kitabı da uzun bir zaman önce aldığımı ancak okumadığımı fark ettim. Aleksandr Puşkin (1799-1837) 19. Yüzyıl klasik Rus edebiyatının kurucusu kabul edilen yazarlardandır. Yüzbaşının Kızı 1833 yılında yazılan ve Pugaçov ayaklanmasını konu alan bir eserdir. Kitabın başında yazar “Pyotr Andreyiç Grinyov ” anılarından şeklinde bir açıklama yapmış, bu nedenle kitapta anlatılanların gerçekten yaşamış bir Rus askerinin anılarından yola çıkılarak mı yazıldığı şeklinde bir soru beni meşgul etti. Ancak yaptığım araştırmada bu husus teyit edecek bir açıklamaya rastlamadım, belki de yazar dikkat çekebilmek adına öyle bir giriş yapmış olabilir. Kitapta olaylar genç asker Pyotr Andreyiç’in askerliğini yapması için Orenburg’a gönderilmesiyle başlar. Yolda tipiye yakalnınca esrarengiz bir adamla karşılaşan ve kendisinden yardım gören Pyotr Andreyiç Orenburg’a ulaşınca Belogorsky kalesine Yüzbaşı Mironov’un emri altına göreve gönderilir. Burada tesadüfen Yüzbaşının kızı Marya İvanovna (Masha) ile tanışan Pyotr Andreyiç, bir süre sonra bu kıza âşık olduğunu fark eder. Her ne kadar Pyotr Andreyiç’in aşkı karşılıksız olmasa da, kale içinde kendilerinin yakınlaşmalarını istemeyen kişilerden etkilenirler. Bu sırada ülkede büyük bir isyan patlak verince (Kendisinin Rus İmparatoru III. Petro olduğunu ilan eden Yemelyan Pugachev isyanı) genç sevgililer için işler daha da güçleşir.

Kitapta olaylar o kadar hızlı akıyordu ki bir yerden sonra takip edemedim, bu anlamda bazı bölümleri okuyucu olarak beni tatmin etmedi. Ayrıca kitaptaki en önemli olayların tesadüfler zincirine bağlanması da yaşananların bir Rus askerinin anıları olduğu yönündeki inancımı azalttı. Bununla beraber, edebiyat çevreleri tarafından Rus Edebiyatının kurucusu olarak kabul edilen Aleksandr Puşkin’in en önemli eseri “Yüzbaşının Kızı” olarak ifade edilmektedir. Okumanızı tavsiye ederim.

“N…’den otuz kilometre uzakta on kişinin malı olan büyük bir köy vardır. Beylerin evinde duvara asılı camlı, çerçeveli bir mektup görülür. Bu Çariçe  II. Katerina’nın kendi eliyle Pyotr Andreyiç’in babasına yazdığı, ona oğlunun suçsuzluğunu bildiren, Yüzbaşı Mironov’un kızının da zekasını, iyi kalpliliğini öven mektuptur."

Yemelyan Pugaçev İsyanı: II. Katerina döneminde Rusya İmparatorluğu'na karşı bir Kazak liderin ayaklanmasıdır.