Satranç - Stefan Zweig

Tıp okuyan bir arkadaşım yetersiz uyarılmadan bahsederken bu kitabı örnek vermişti. Bu şekilde kitap da ilgimi çekti ve bu hafta sonu okuyup bitirdim. Kitap dünyaca ünlü ve kibirli bir satranç ustasının gemide birkaç hırslı satranç severle yaptığı satranç oyunu ile başlıyor ve oyuna müdahele ederek bu üblü satranç ustasını yenen yaşlı ve tuhaf bir adamın hikayesi ile devam ediyor.  Hikaye, yetersiz uyarılmanın insan psikolojisinde yarattığı yıkım anlatılmaktadır. Dünyada ikinci dünya savaşı yaşanırken Hitler'in Avusturya'yı da işgal etmesi sonucu, mevcut hükümete yakınlığından şüphelenilen Dr. B. da sorgulanmak üzere Gestapo tarafından hapsedilir. Ancak bu hapis diğer insanlara yapılan gibi parmaklıklar arasında değildir ve kendisine fiziksel işkence de yapılmaz. Sadece içinde bir yatak, bir koltuk, bir leğen bulunan bir otel odasına kapatılır ve düzenli aralıklarla sorgulanır. İçerideki hiçlik zaman içinde kendisini rahatsız etmeye başlar ve günler geçtikçe tüm direnci kırılır. Bu sırada sorgu odasında sorgulanmayı beklerken bir asker paltosunun cebinden çaldığı bir kitap (kitap satrançla ilgilidir) kapalı tutulduğu yerde kendisine bir eğlence olur. Önce hayalinda yarattığı satranç tahtasında kendi kendiyle satranç oynar, günlerce devam ettirir ancak zaman geçtikçe bu durumun da sakıncaları ortaya çıkacaktır. Hikayeyi beğendim, okumanızı tavsiye ediyorum.

 

"Bize hiçbir şey yapmadılar, bizi tümüyle hiçliğin içine yerleştirdiler, çünkü bilindiği gibi yeryüzünde hiçbir şey insan ruhuna hiçlik kadar baskı yapmaz. Her birimizi tam bir boşluğa, dış dünyaya sıkı sıkıya kapalı bir odaya hapsetmekle, eninde sonunda dilimizi çözecek olan baskı, dayak ve soğuk yolula dışardan değil, içeriden yaratılacaktı."